درمان مشکل بلع از طریق بلع درمانی تخصصی
درمان مشکل بلع از طریق بلع درمانی امکان پذیر است
درمان مشکل بلع چگونه انجام می شود؟
دیسفاژی اصطلاح پزشکی برای مشکلات بلع است.
برخی از افراد مبتلا به دیسفاژی در بلعیدن برخی غذاها یا مایعات مشکل دارند،
در حالی که دیگران به هیچ وجه نمی‌توانند قورت دهند.
علائم دیگر دیسفاژی عبارتند از:
- سرفه کردن یا هنگام خوردن یا آشامیدن خفه شدن
- بالا آوردن غذا، گاهی از طریق بینی
- احساس اینکه غذا در گلو یا قفسه سینه شما گیر کرده است
- آبریزش مداوم بزاق
- قادر به جویدن صحیح غذا نبودن
- هنگام غذا خوردن یا آشامیدن یک صدای غرغره خیس می‌آید
با گذشت زمان، دیسفاژی می تواند علائمی مانند
کاهش وزن و عفونت های مکرر قفسه سینه را نیز ایجاد کند.
درمان مشکل بلع
چه موقع باید به دنبال مشاوره پزشکی باشید
اگر شما یا شخصی از عزیزانتان مشکل بلع یا سایر علائم دیسفاژی دارید
باید به متخصص بلع درمانی خود مراجعه کنید تا بتوانید برای درمان علائم خود کمک دریافت کنید.
معاینه‌های اولیه همچنین می توانند سایر موارد جدی مانند سرطان مری را رد کنند.
پزشک عمومی شما را ارزیابی می کند و ممکن است شما را برای آزمایش های بیشتر ارجاع دهد.
در مورد تشخیص دیسفاژی بیشتر بخوانید.
درمان مشکل بلع
درمان دیسفاژی
درمان معمولاً به علت و نوع دیسفاژی بستگی دارد.
بسیاری از موارد دیسفاژی را می توان با مدیریت دقیق بهبود داد، اما درمان آن همیشه امکان پذیر نیست.
درمان های دیسفاژی شامل موارد زیر است:
- گفتار درمانی و زبان درمانی برای یادگیری تکنیک های جدید بلعیدن
- تغییر قوام غذا و مایعات تا بلعیدن آنها ایمن ترباشد
- سایر شکل‌های تغذیه – مانند تغذیه لوله ای از طریق بینی یا معده
- جراحی برای گسترش مری، با کشش آن یا قرار دادن یک لوله پلاستیکی یا فلزی درون آن (استنت)
در مورد معالجه دیسفاژی بیشتر بخوانید.
عوامل دیسفاژی
دیسفاژی معمولاً به دلیل مشکلات سلامتی دیگری ایجاد می شود، مانند:
- مشکلی که بر سیستم عصبی تأثیر می گذارد، مانند سکته، آسیب سر، تصلب چندگانهیا زوال عقل
- سرطان- مانند سرطان دهان یا سرطان مری
- بیماری ریفلاکس معده-مری (GORD)- که اسید معده به داخل مری نشت می کند
کودکان همچنین می توانند در نتیجه نقص رشد یا یادگیری دیسفاژی داشته باشند، مانند فلج مغزی.
در مورد علل دیسفاژی بیشتر بخوانید.
درمان مشکل بلع
عوارض دیسفاژی
دیسفاژی گاهی می تواند منجر به مشکلات بعدی شود.
یکی از رایج ترین مشکلات سرفه یا خفگی، هنگامی که غذا از “راه اشتباه” پایین می آید و راه تنفسی شما را مسدود می کند است.
این می تواند منجر به عفونت‌های قفسه سینه، مانند ذات‌الریه تنفسی شود، که نیاز به درمان فوری دارند.
ذات‌الریه تنفسی می تواند پس از استنشاق اتفاقی چیزی، مانند یک تکه کوچک غذا، ایجاد شود.
درمان مشکل بلع
علائم هشدار دهنده ذات‌الریه تنفسی عبارتند از:
- صدای غرغره‌ای مرطوب هنگام خوردن یا آشامیدن
- سرفه هنگام خوردن یا آشامیدن
- سختی تنفس – تنفس ممکن است سریع و کم عمق باشد
اگر شما یا عزیزانتان، مبتلا به دیسفاژی شده‌اید و این علائم را پیدا کرده‌اید،
بلافاصله با تیم بلع درمانی ونک تماس بگیرید.
دیسفاژی ممکن است به این معنی باشد که به دلیل ترس از خفگی، از خوردن و آشامیدن خودداری کنید
، که می‌تواند منجر به سوءتغذیه و کمبود آب بدن شود.
دیسفاژی همچنین می‌تواند کیفیت زندگی شما را تحت تأثیر قرار دهد
زیرا ممکن است مانع لذت بردن از وعده‌های غذایی و مناسبت‌های اجتماعی شود.
دیسفاژی در کودکان
اگر کودکان مبتلا به دیسفاژی طولانی مدت به اندازه کافی غذا نمی‌خورند،
ممکن است مواد مغذی لازم را برای رشد جسمی و ذهنی دریافت نکنند.
کودکانی که در خوردن غذا مشکل دارند، ممکن است
زمان وعده‌های غذایی را نیز استرس‌زا بدانند که منجر به مشکلات رفتاری شود.
از آنجا که بلع یک فرآیند پیچیده است، دلایل زیادی وجود دارد که می تواند دیسفاژی ایجاد کند.
۲ نوع اصلی دیسفاژی وجود دارد که ناشی از مشکلات زیر است:
- دهان یا گلو- معروف به دیسفاژی دهانی- حلقی
- مری(لوله ای که غذا را از دهان به معده شما می رساند)
– معروف به دیسفاژی مری
برخی از دلایل دیسفاژی در اینجا توضیح داده شده است.
درمان مشکل بلع
دلایل عصبی مشکل بلع
آسیب به سیستم عصبی (در مغز و نخاع) می تواند در اعصاب مسئول شروع و کنترل بلع اختلال ایجاد کند.
برخی از دلایل عصبی دیسفاژی عبارتند از:
- سکته
- شرایط عصبی که با گذشت زمان باعث آسیب به مغز و سیستم عصبی می شود،
از جمله بیماری پارکینسون، تصلب چندگانه، زوال عقل، و بیماری نورون حرکتی - تومورهای مغزی
- میاستنی گراویس- یک بیماری نادر که باعث ضعیف شدن عضلات میشود
شرایط مادرزادی و رشد
اصطلاح «مادرزادی» به چیزی گفته می شود که با آن به دنیا آمده‌اید.
شرایط رشد بر نحوه رشد شما تأثیر می‌گذارد.
شرایط مادرزادی یا رشدی که ممکن است باعث دیسفاژی شود عبارتند از:
- ناتوانی‌های یادگیری – حالتی که یادگیری، درک و برقراری ارتباط دشوار است
- فلج مغزی- گروهی از شرایط عصبی که بر حرکت و هماهنگی تأثیر می‌گذارد
- شکاف لب و کام- یک نقص مادرزادی معمول که منجر به شکاف در لب فوقانی یا سقف دهان میشود
انسداد
شرایطی که باعث انسداد در گلو یا باریک شدن مری (لوله ای که غذا را از دهان شما به معده می برد)
می‌شوند، می‌توانند بلع را دشوار کنند.
درمان مشکل بلع
برخی از دلایل انسداد و باریک شدن عبارتند از:
- سرطان دهان یا سرطان گلو، مانند سرطان حنجره یا سرطان مری –
به محض درمان این سرطان ها، ممکن است انسداد دیگر مسئله‌ای نباشد
- کیسه های حلق (گلو)- یک کیسه بزرگ در قسمت فوقانی مری ایجاد می شود،
که توانایی بلعیدن مایعات و مواد جامد را کاهش می دهد. این یک بیماری نادر است
که عمدتا افراد مسن را درگیر می‌کند - ازوفاژیت ائوزینوفیلیک- نوعی گلبول سفید (ائوزینوفیل) به دلیل واکنش به غذاها، مواد حساسیت
زا یا ریفلاکس اسید در پوشش مری جمع میشود.
تجمع به مخاط مری آسیب می رساند و باعث مشکلات بلع میشود - رادیوتراپی –
می تواند باعث ایجاد بافت زخم شود، که مجرای راه حلق و مری شما را باریک می‌کند - بیماری ریفلاکس معده-مری (GORD)-
اسید معده می تواند باعث ایجاد بافت زخم شود و مری شما را باریک کند - عفونت‌ها، مانند بیماری سلیا برفک – می تواند منجر به التهاب مری شود (ازوفاژیت)
درمان مشکل بلع
شرایط عضلانی
هر شرایطی که بر عضلات مورد استفاده برای پایین فرستادن غذا درون مری به معده تأثیر بگذارد
می‌تواند باعث دیسفاژی شود، اگرچه چنین شرایطی نادر است.
دو بیماری عضلانی مربوط به دیسفاژی عبارتند از:
- اسکلرودرمی- حالتی که سیستم ایمنی بدن (سیستم دفاعی طبیعی بدن)
به بافت سالم حمله کرده و منجر به سفت شدن عضلات گلو و مری میشود - آشالازی- حالتی که عضلات مری توانایی شل شدن
و باز شدن خود را از برای ورود غذا یا مایعات به معده از دست می‌دهند
درمان مشکل بلع
علل دیگر
عضلات مورد استفاده برای بلع با افزایش سن ممکن است ضعیف شوند.
این علت می‌تواند توضیح دهد که چرا دیسفاژی در افراد مسن نسبتاً شایع است.
بیماری انسداد مزمن ریوی (COPD) مجموعه ای از شرایط ریه است که تنفس صحیح را دشوار می‌کند.
مشکلات تنفسی گاهی اوقات می‌توانند توانایی بلعیدن شما را تحت تأثیر قرار دهند.
دیسفاژی همچنین می تواند بعضاً به عنوان عارضه جراحی سر یا گردن ایجاد شود.
پزشک عمومی شما می‌تواند ارزیابی اولیه از بلع شما را انجام دهد.
آنها ممکن است شما را برای آزمایشات و درمان های بیشتر ارجاع دهند.
درمان مشکل بلع
متخصص بلع درمانی شما می خواهد بداند:
- چه مدت علائم دیسفاژی داشته‌اید
- علائم شما می‌آیند و می‌روند یا بدتر می‌شوند
- اینکه آیا دیسفاژی توانایی بلعیدن مواد جامد، مایعات یا هر دو را تحت تأثیر قرار داده است
- آیا شما وزن کم کرده اید
پس از ارزیابی اولیه، متخصص بلع درمانی ممکن است شما را برای آزمایشات بیشتر
و درمان به این موارد ارجاع دهد:
- یک درمانگر گفتار و زبان (SLT) یا گفتاردرمانگر
- یک متخصص مغز و اعصاب – متخصص بیماری‌هایی که مغز، اعصاب و نخاع را تحت تأثیر قرار می‌دهد
- یک متخصص گوارش – متخصص در معالجه بیماری های غده، معده و روده
آزمایشات به شما کمک می کند تا تشخیص دهید که دیسفاژی شما به دلیل مشکلی در موارد زیر است:
- دهان یا گلو (دیسفاژی حفره حلقی)
- مری (لوله ای که غذا را از دهان به معده منتقل می‌کند، معروف به دیسفاژی مری)
تست بلع
تست بلع معمولاً توسط یک متخصص گفتار و زبان درمانی (SLT) انجام می شود
SLT از شما می‌خواهد کمی آب قورت دهید.
مدت زمان نوشیدن آب و تعداد بلع‌های مورد نیاز شما ثبت می‌شوند.
همچنین از شما خواسته میشود یک قطعه نرم پودینگ یا میوه را ببلعید
تا SLT بتواند به خوبی لب ها، زبان و عضلات گلو شما را بررسی کند.
ویدئو فلوروسکوپی
ویدئو فلوروسکوپی توانایی بلع شما را ارزیابی می‌کند. در بخش اشعه ایکس انجام میشود
و تصویری متحرک از بلعیدن شما در زمان واقعی را ارائه می‌دهد.
از شما خواسته می شود که انواع مختلف غذا و نوشیدنی با قوام مختلف را قورت دهید،
که مخلوط شده با مایع غیر سمی به نام باریم هستند که در اشعه ایکس ظاهر میشود.
نتایج ثبت شده‌اند، و باعث می‌شوند تا مشکلات بلع شما به طور دقیق مورد بررسی قرار گیرد.
ویدئو فلوروسکوپی معمولاً حدود ۳۰ دقیقه طول می‌کشد.
عوارض جانبی معمولاً کمی وجود دارد، هرچند ممکن است باریم یبوست ایجاد کند.
نازوآندوسکوپی
نازاندوسکوپی، که بعضاً به عنوان ارزیابی آندوسکوپیک فیبروپتیک بلع (FEES) شناخته می شود،
روشی است که برای بررسی بینی و مجاری هوایی فوقانی استفاده میشود.
یک آندوسکوپ (یک لوله نازک و انعطاف‌پذیر با یک لامپ و یک دوربین در یک سر آن)
در بینی شما قرار می گیرد تا متخصص بتواند به گلو و مجاری هوایی فوقانی شما نگاه کند
و انسداد یا مناطق مشکل‌دار را شناسایی کند.
بعد از اینکه مقدار کمی مایع آزمایش را قورت دادید (معمولاً آب رنگی یا شیر است)،
می‌توانید از FEES برای آزمایش دیسفاژی حفره حلقی نیز استفاده کنید.
ممکن است اسپری بی حس کننده موضعی به داخل بینی شمازده شود،
اما چون دوربین به اندازه گلو شما داخل نمی‌رود، باعث اوغ زدن نمی‌شود.
این روش بسیار ایمن است و معمولاً فقط چند دقیقه طول می‌کشد.
در مورد آندوسکوپی بیشتر بخوانید.
بیشتر مشکلات بلع را می‌توان کنترل کرد، اگرچه درمانی که دریافت می‌کنید به نوع دیسفاژی شما بستگی دارد.
درمان بستگی به این دارد که آیا مشکل بلع شما در دهان یا گلو باشد (دیسفاژی حفره حلقی)، یا در مری (دیسفاژی مری).
هنگام تصمیم گیری در مورد درمان یا مدیریت، علت دیسفاژی نیز در نظر گرفته میشود.
در بعضی موارد، درمان علت اصلی، مانند سرطان دهان یا سرطان مری، می‌تواند به رفع مشکلات بلع کمک کند.
درمان دیسفاژی ممکن است توسط گروهی از متخصصان که می‌تواند
شامل یک متخصص گفتار و زبان درمانی (SLT)، یک متخصص تغذیه و احتمالاً یک جراح باشد، مدیریت شود.
درمان‌های دیسفاژی دهانی- حلقی
در صورتی که علت اختلال در سیستم عصبی باشد، دیسفاژی حنجره می تواند برای درمان سخت باشد.
زیرا معمولاً با استفاده از دارو یا جراحی نمی توان این مشکلات را اصلاح کرد.
۳ روش اصلی وجود دارد که می توان دیسفاژی حفره حلقی را برای ایمن کردن خوردن و آشامیدن تا حد ممکن کنترل کرد:
- بلع درمانی
- تغییرات رژیم غذایی
- لوله‌های تغذیه
درمان مشکل بلع
بلع درمانی
برای درمان بلع ممکن است به یک متخصص گفتاردرمانی(SLT) ارجاع شوید.
یک SLT آموزش داده شده است تا با افرادی که مشکل خوردن یا بلع دارند کار کند.
SLT از طیف وسیعی از تکنیک‌ها استفاده می‌کند
که می‌تواند متناسب با مشکل خاص شما طراحی شود، مانند آموزش تمرینات بلع به شما.
تغییرات غذایی
ممکن است برای مشاوره در مورد تغییر در رژیم غذایی، برای اطمینان از دریافت یک رژیم غذایی سالم و متعادل به یک متخصص تغذیه ارجاع شوید.
یک SLT می‌تواند در مورد غذاهای نرم و مایعات غلیظ شده که راحت‌ترمی‌توانید آنها را ببلعید
توصیه هایی به شما ارائه دهد. آنها همچنین ممکن است سعی کنند اطمینان حاصل کنند
که شما در زمان وعده غذایی پشتیبانی مورد نیاز خود را دریافت می‌کنید.
لوله‌های تغذیه
هنگامی که توانایی بلعیدن را ارزیابی می‌کنید می توان از لوله‌های تغذیه‌ای برای تأمین تغذیه استفاده کرد.
همچنین ممکن است در موارد شدید دیسفاژی که شما را در معرض خطر سوءتغذیه و کمبود آب بدن قرار می دهد لازم باشد.
همچنین یک لوله تغذیه می تواند مصرف دارویی را که ممکن است برای سایر بیماری‌ها نیاز داشته باشید برای شما آسان کند.
۲ نوع لوله تغذیه وجود دارد:
- یک لوله بینی-معده- لوله‌ای که از بینی شما عبور کرده و به داخل معده شما فرو می‌رود
- یک لوله گاستروستومی آندوسکوپی از راه پوست (PEG)-
یک لوله مستقیماً در معده شما کاشته میشود
لوله‌های بینی-معده برای استفاده کوتاه مدت طراحی شده‌اند.
لوله باید بعد از حدود یک ماه تعویض و به سوراخ بینی دیگر منتقل شود.
لوله های PEG برای استفاده طولانی مدت طراحی شده‌اند و قبل از نیاز به تعویض، چندین ماه دوام می‌آورند.
بیشتر افراد مبتلا به دیسفاژی ترجیح می‌دهند از لوله PEG استفاده کنند زیرا می‌تواند زیر لباس پنهان شود.
گرچه در مقایسه با لوله های بینی-معده، خطر بیشتری برای عوارض جزئی مانند عفونت پوستی یا لوله مسدود شده دارند.
دو عارضه مهم لوله‌های PEG عفونت و خونریزی داخلی است.
می‌توانید جوانب مثبت و منفی هر دو نوع لوله تغذیه را با تیم درمانی خود در میان بگذارید.
