درمان اختلالات تلفظی در کودکان و بزرگسالان | تلفظ صحیح کلمات در کودکان

درمان اختلالات تلفظی در کودکان و بزرگسالان | تلفظ صحیح کلمات در کودکان

درمان اختلالات تلفظی در کودکان و بزرگسالان چگونه انحام می شود؟ ، تلفظ صحیح کلمات در کودکان با گفتار درمانی

اختلالات تلفظ چیست؟

معرفی اختلالات تلفظ

کودکان هنگامی که حرف زدن یاد­می­گیرند،  ممکن است بعضی از صداها را به طور غلط تلفظ کنند.

آنها صداهایی  مانند ”پ“، ”م“ و ”اَ“ را راحت­تر یاد می­گیرند. صداهای دیگری مانند ”ز“، ”و“ و ”ر“ برای یادگیری به مدت زمان بیشتری نیاز دارند.

اغلب کودکان با رسیدن به سن چهار سالگی تقریباً تمام صداهای گفتاری را به درستی تلفظ می­کنند.

کودکی که با رسیدن به سن مطلوب هنوز توانایی تلفظ صداها را ندارد، ممکن است اختلال تلفظ داشته باشد.

ممکن است در رابطه با اختلالات تلفظ عبارات اختلال تلفظی و اختلال واج­شناختی را شنیده باشید.

برای کسب اطلاعات بیشتر در خصوص صداهایی که کودک شما می­بایست قادر به گفتن آنها باشد،

به این دو منبع مراجعه کنید:

• چگونگی شنیدن و صحبت کردن کودک شما[۱]
• پیشرفت توانایی ارتباطی کودک: از کودکستان تا کلاس پنجم[۲]

 

درمان اختلالات تلفظی در کودکان و بزرگسالان | تلفظ صحیح کلمات در کودکان

 

افراد بالغ نیز ممکن است اختلال تلفظی داشته باشند. بعضی افراد بالغ درگیر مشکلاتی هستند که ریشه در دوران کودکی آنها دارد

. برخی ممکن است بر اثر حمله یا ضربه مغزی دچار مشکلات گفتاری شوند.

برای کسب اطلاعات بیشتر در خصوص مشکلات گفتاری افراد بالغ پس از حمله یا ضربه مغزی به آپراکسی گفتاری در افراد بالغ و دیزارتریا مراجعه کنید.

اختلال تلفظ چیست؟

اختلال تلفظ عبارتی است کلی که به یک مشکل یا ترکیبی از مشکلات

مربوط به ادراک، ایجاد صوت و یا بیان واجی صداها و بخش­های گفتاری مربوط می­شود و این مسئله قوانین واج­آرایی را نیز شامل می­شود،

قوانینی که حاکم بر ترتیب­ مجاز صداهای گفتاری در هر زبان هستند.

اختلال تلفظ ممکن است اندامی یا عملکردی باشد.

اختلال تلفظ اندامی از یک مشکل ادراکی، ساختاری و یا عصبی/حرکتی ناشی می­شود.

اختلالات تلفظ علمکردی ایدیوپاتیک هستند یعنی علت آنها ناشناخته است. به شکل زیر توجه کنید.

 

 

 

 

اختلال تلفظ اندامی چیست؟

اختلال تلفظ اندامی شامل اختلالاتی است که از اختلالات حرکتی/عصبی ( مثل دیزارتریا و آپراکسی گفتاری کودک)،

ناهنجاری­های ساختاری (مثل شکاف کام و سایر نواقص یا ناهنجاری­های ساختاری)

و اختلالات حسی/ادراکی (مثل آسیب­های شنوایی) ناشی می­شوند.

 

درمان اختلالات تلفظی در کودکان و بزرگسالان | تلفظ صحیح کلمات در کودکان

 

اختلال تلفظ عملکردی چیست؟ 

اختلالات تلفظ عملکردی اختلالاتی است که به ایجاد صداهای گفتاری و جنبه ­های زبان­شناختی تولید کلام مربوط می­شود.

از مدت­ها پیش این اختلالات را به ترتیب اختلالات تلفظی و اختلالات واج­شناختی نامیده  ­اند.

اختلالات تلفظی به خطاهای مربوط به تولید هر یک از صداهای گفتاری به صورت مجزا می­پردازد(مثل تغییر شکل صدا یا جایگذاری صدا).

اختلالات واج­شناختی بر روی خطاهای قابل پیش­بینی و قانونمند

(مانند تلفظ حروف حلقی با قسمت جلوی دهان، تبدیل حروف کشیده مثل م به حروف کوتاه مثل ب و حذف صداهای آآخر) متمرکز شده است

که چندین صدا را تحت تأثیر قرار می­دهند. تمایزکامل اختلالات تلفظی و اختلالات واج­شناختی اغلب کار مشکلی است،

بنابراین بسیاری از محققان و پزشکان بالینی ترجیح می­دهند که هنگام اشاره به خطاهای گفتاری با منشأ نامشخص از واژه کلی اختلال تلفظ استفاده کنند.

برای دریافت مباحث مرتبط با موضوع می­توانید به اثر برنثال، بانکسون و فلیپسن (۲۰۱۷)[۳] و همچنین به اثر پنا بروکس و هج (۲۰۱۵)[۴] مراجعه کنید.

 

درمان اختلالات تلفظی در کودکان و بزرگسالان | تلفظ صحیح کلمات در کودکان

 

نکات درمانی این صفحه برروی اختلال تلفظ عملکردی متمرکز شده است.

اصطلاح اختلال تلفظ اصطلاحی کلی است که در همه جا استفاده می­شود.

به همین دلیل ما برای وضوح مطلب از عبارات مربوط به خطاهای تلفظی و الگوهای واج­شناختی در این زمینه استفاده خواهیم کرد.

روش­ها و راه­کارهایی که در این صفحه توضیح داده شده است، احتمالاً برای ارزیابی و درمان اختلال تلفظ اندامی نیز مناسب است.

میزان وقوع اختلال تلفظ به تعداد موارد جدید شناسایی شده در مدت زمان خاص گفته می­شود.

میزان فراوانی اختلال تلفظ به تعداد کودکانی اطلاق می­شود که در یک دوره مشخص با مشکلات گفتاری روبرو بوده­اند.

 

بدلیل تنوع سنی موارد مطالعه شده و تناقضات موجود در طبقه ­بندی اختلالات ، برآوردها در زمینه نرخ فراوانی اختلال تلفظ یکسان نیست.

اطلاعات زیر تنوع برآوردها را نشان می­دهد:

• به طور کلی برآورها نشان از وجود تأخیر گفتاری یا اختلال تلفظ در ۲٫۳ الی ۲۴٫۶ درصد از کودکان مدرسه­ای دارد.
• در آمار ارائه شده در سال ۲۰۱۲ توسط مرکز ملی آمار سلامت تخمین زده شد که
  در میان کودکان دارای اختلالات ارتباطی تنها ۴۸٫۱ درصد از کودکان ۳ الی ۱۰ ساله و ۲۴٫۴ درصد از بچه­های ۱۱ الی ۱۷ ساله مشکلات تلفظی داشتند.
  طبق گزارش والدین، ۶۷٫۶ درصد از کودکان دارای مشکلات گفتاری، خدمات مداخله­ای گفتاری دریافت کردند.
• خطاهای گفتاری پایدار یا جاافتاده طبق برآوردها در ۱ تا ۲ درصد از نوجوانان و بزرگسالان رخ می­دهد.
• گزارش­ها حاکی است که اختلالات تلفظی در پسرها نسبت به دخترها رایج­تر است و نسبت آن ۱ به ۱٫۵ الی ۱ به ۱٫۸ برآورد شده است.
• نرخ فراوانی در کودکان آفریقایی تبار ۵٫۳ و در کودکان سفیدپوست ۳٫۸ برآورد شده است.
• گزارش­ها نشانی می­دهد که ۱۱ تا ۴۰ درصد از کودکان دارای اختلال تلفظ، در کنار این اختلال مشکل زبان نیز داشته ­اند.
• مهارت پایین بچه­های کودکستانی در تولید آواهای گفتاری باعث شده که آنها از سواد پایین­تری برخوردار باشند.
  برآوردها نشان می­دهد که بروز مشکلات خوانداری در کودکانی که سابقه اختلال تلفظ در دوران پیش از مدرسه داشته­اند، (به نسبت ۲٫۵) بیشتر است.

 علائم و نشانه­ های اختلال تلفظی چیست؟

کودک شما ممکن است صدایی را جایگزین صدای دیگر کند یا صدایی را حذف کند یا  صداهایی را اضافه کند یا اینکه یک صدا را تغییر دهد.

این موضوع باعث می­شود که فهم سخن او برای دیگران سخت شود.

طبیعی است که کودکان گاهی اوقات صداها را غلط تلفظ می­کنند.

برای مثال ممکن است کودک شما به جای ”ر “ بگوید ”و“  و مثلاً به جای خرما بگوید خوما.

یا ممکن است صداهایی را حذف کند مثلاً بجای فریبا بگوید فیبا. این موارد برای سنین پایین ایرادی ندارد

ولی اگر با بالارفتن سن برطرف نشود، ممکن است مشکلاتی به همراه داشته باشد.

علاوه بر این ممکن است به دلیل وجود لهجه یا گویش خاص تلفظ کودک شما متفاوت به نظر برسد که این مورد اختلال تلفظ محسوب نمی­شود.

 

درمان اختلالات تلفظی در کودکان و بزرگسالان | تلفظ صحیح کلمات در کودکان

 

علت تلفظ اشتباه در کودکان چیست؟

بسیاری از کودکان تلفظ صداها را با گذشت زمان یاد می­گیرند، ولی برخی اینطور نیستند.

شاید شما ندانید که چرا کودکتان در صحبت کردن مشکل دارد.

مشکل تکلم برخی از کودکان به این دلیل است که مغز در ارسال پیام به ماهیچه­ های گفتاری مشکل دارد و نمی­تواند به آنها بگوید که کی و چگونه حرکت کنند.

این اختلال آپراکسی نامیده می­شود. آپراکسی گفتاری کودکان مورد متداولی نیست اما باعث ایجاد مشکلات گفتاری می­شود.

دلیل مشکل گفتاری برخی دیگر از کودکان، ضعف ماهیچه­ های تولید صدای گفتاری است. این مورد دیزارتریا نام دارد.

موارد زیر می­تواند به بروز مشکلات گفتاری در کودک شما منجر شود:

• اختلال رشد مانند اوتیسم
• سندروم ژنتیکی مانند سندروم داون
• نقص شنوایی بدلیل عفونت گوش و سایر موارد
• آسیب­های مغزی مانند فلج مغزی و آسیب به سر

بزرگسالان نیز ممکن است اختلال تلفظ داشته باشند.

برخی بزرگسالان مشکلاتی دارند که از زمان کودکی آنها آغاز شده است.

برخی ممکن است در اثر حمله یا ضربه مغزی یا آسیب­های دیگر دچار مشکلات گفتاری شوند

برای کسب اطلاعات بیشتر در خصوص اختلالات گفتاری بزرگسالان

به آپراکسی گفتاری در بزرگسالان، دیزارتریا، سرطان حنجره و سرطان دهان[۵] مراجعه کنید.

 

 

درمان اختلالات تلفظی در کودکان و بزرگسالان | تلفظ صحیح کلمات در کودکان

 

مراجعه به متخصص گفتار درمانی

ارزیابی و تخشیص اختلال تلفظ

یک متخصص آسیب­شناسی گفتاری یا گفتاردرمانگر می تواند کودک شما را ارزیابی و بررسی کند

گفتاردرمانگر به کودک شما گوش می­دهد تا ببیند او صداها را چگونه تلفظ می­کند.

وی همچنین به نحوه حرکت لب­ها، فک و زبان کودک دقت می­کند.

علاوه بر این او ممکن است مهارت­های زبانی کودک را نیز آزمایش کند.

بسیاری از کودکان مبتلا به اختلال تلفظ، اختلالات زبانی نیز دارند.

برای مثال کودک شما ممکن است در به خاطر سپردن یک آدرس یا گفتن داستان مشکل داشته باشد.

آزمایش شنوایی کودک برای اطمینان از عدم وجود نقص شنوایی بسیار مهم است.

کودکی که نقص شنوایی دارد، صحبت کردن را سخت­تر یاد می­گیرد.

گفتاردرمانگر می­تواند تشخیص دهد که شما مشکل گفتاری دارید یا اینکه صرفاً لهجه شما متفاوت است.

لهجه شکل خاصی از صداها است که در برخی از گروه­ها وجود دارد.

لهجه­ ها مشکل گفتاری یا زبانی محسوب نمی­شوند.

 

درمان اختلالات تلفظی در کودکان و بزرگسالان | تلفظ صحیح کلمات در کودکان

راه­ های درمان اختلال تلفظ چیست؟

گفتاردرمانگرها می­توانند به شما و کودکتان کمک کنند تا صداها را درست و واضح تلفظ کنید. درمان­ها شامل موارد زیر می­باشد:

• یادگیری نحوه صحیح تولید صدا
• یادگیری تشخیص صداهای صحیح و غلط
• تمرین صداها در کلمات مختلف
• تمرین صداها در جملات بلند

 

رفرنس این مقاله 

 

1. ۱٫ How Does Your Child Hear and Talk?
2. ۲٫ Your Child’s Communication Development: Kindergarten Through Fifth Grade

 

1. ۱٫ Bernthal, Bankson, and Flipsen (2017)
2. ۲٫ Peña-Brooks and Hegde (2015)
3. ۳٫ apraxia of speech in apraxia of speech in adults, dysarthria, laryngeal cancer, and oral cancer

 

درمان اختلالات تلفظی در کودکان و بزرگسالان | تلفظ صحیح کلمات در کودکان