بایگانی برچسب برای: کاردرمانی جسمی

کاردرمانی تاخیر تکاملی | تاخیر تکاملی حرکتی

کاردرمانی تاخیر تکاملی | تاخیر تکاملی حرکتی موضوعات این مقاله

تأخیر تکاملی یا تأخیر در رشد چیست؟

نوزادان و کودکان مهارت‌های مهمی را که به عنوان «نقاط عطف رشد» شناخته می‌شوند‌، فرا می‌گیرند و رشد می‌دهند.

این نقاط عطف معمولاً در طول پنج سال اول زندگی رخ می دهند و کاملاً قابل پیش‌بینی هستند.

وقتی کودکی به این نقاط عطف نرسیده است، ممکن است رشد او «تأخیر» داشته باشد.

دلایل زیادی وجود دارد که ممکن است کودکی به نقاط عطف رشدی خود نرسد

و این موارد باید به طور کامل بررسی شوند.

کاردرمانی تاخیر تکاملی | تاخیر تکاملی حرکتی

چگونه می‌توانم بفهمم که فرزند من تاخیر در رشد دارد؟

در زیر چند نمونه از نقاط عطف رشدی و سن معمول موفقیت آنها آورده شده است.

به یاد داشته باشید این ها فقط رهنمودهایی کلی هستند و کودکان با سرعت‌های مختلف رشد می‌کنند.

کاردرمانی تاخیر تکاملی | تاخیر تکاملی حرکتی

در ۳ تا ۴ ماهگی ، کودک شما باید شروع به …

• مهارت‌های حرکتی: به اشیا رسیده، آنها را گرفته و نگه دارد؛
  سر خود را به خوبی بالا گرفته، اشیا را به دهانش بیاورد و وقتی که زیر پایش محکم است،
  با پای خود به آن سطح فشار دهد.
• مهارت‌های شخصی/اجتماعی: به مردم لبخند بزند و به چهره‌های جدید توجه کند.
• مهارت‌های ارتباطی: به صداهای بلند پاسخ دهد، غمگین شود و صداها را تقلید کند.

در ۷ ماهگی ، کودک شما باید شروع به …

• مهارت‌های حرکتی: یک دست خود را به سمت اشیا ببرد، آنها را به دهان خود بگذارد،
  در هر دو جهت غلت بخورد، بدون کمک بنشیند ووقتی که او را روی پاهایش می‌گذارید،
  وزن خود را تحمل کند.
• مهارت‌های شخصی‌/اجتماعی: از نوازش لذت ببرد، به والدین علاقه نشان دهد،
  در اطراف مردم لذت ببرد، شب راحت باشد، بدون تحریک لبخند بزند، بخندد یا فریاد بزند
  و به بازی‌های دالی‌موشک (peek-a-boo) نگاه کند.
• مهارت‌های ارتباطی: واکنش به صداها داشته باشد.

کاردرمانی تاخیر تکاملی | تاخیر تکاملی حرکتی

تا ۱ سالگی، کودک شما باید شروع به …

• مهارت‌های حرکتی: خزیدن و کشیدن یک سمت بدن در هنگام چهار دست و پا رفتن کند
  و زمانی که کنار دستگیره‌ای قرار دارد، با کمک آن بایستد.
• مهارت‌های شخصی/اجتماعی: نسبت به صدا از تمام نقاط محیط واکنش نشان دهد،
  لبخند یا حالات دیگر چهره نشان دهد و حرکاتی مانند دست تکان دادن،
  رساندن خود به اشیا یا اشاره کردن به آنها را انجام دهد.
• ارتباطات: از کلمات منفرد استفاده کند (مانند «مامان»).
• تفکر: به جستجوی اشیایی بپردازد که هنگام نگاه کردن او مخفی‌شان کرده‌اند،
  از حرکاتی مانند دست تکان دادن استفاده کرده و به اشیا یا تصاویر اشاره کند.

کاردرمانی تاخیر تکاملی | تاخیر تکاملی حرکتی

در ۲ سالگی کودک شما باید شروع به …

• مهارت‌های حرکتی: راه برود و به طور خاص الگوی راه رفتن از پاشنه تا پنجه پا را آموخته

و قادر به حرکت در روروک باشد.

• ارتباطات: حداقل ۱۵ کلمه صحبت کند، از عبارات دو کلمه‌ای استفاده کند
  و برای برقراری ارتباط بیشتر درباره نیازهای فوری خود از گفتار استفاده کند.

• تفکر: عملکرد اشیای معمول، مانند برس مو، تلفن یا قاشق را بداند،
  دستورالعمل‌های ساده را دنبال کند و اقدامات آنی یا کلمات را تقلید کند.

کاردرمانی تاخیر تکاملی | تاخیر تکاملی حرکتی

اگر می‌خواهید در این باره بیشتر بدانید که چگونه ما متخصصان کادرمانی می‌توانیم
به عبور از مشکلات مرتبط با تاخیر در رشد کودکان کمک کنیم،
می‌توانید به لینک‌های مفید در پایین صفحه مراجعه کنید.

چگونه یک متخصص کاردرمانی می‌تواند به تأخیر در رشد کمک کند؟

یک کاردرمان‌گر متخصص در تأخیر رشد کودک، می‌تواند حوزه‌های عقب‌افتاده او را شناسایی کرده

و دلایلش را تشخیص دهد. در این مسیر،‌ لازم است هر فعالیت به زیرمجموعه مهارت‌های پیش‌نیازش تجزیه شود.

به عنوان مثال، یک کودک ممکن است در مراقبت از خود و پوشیدن لباسش تأخیر داشته باشد.

نقش متخصص درمانگر، شناسایی مهارت‌های پیش‌نیاز برای هر کدام از وظایف است

و سپس مشخص کند که این مهارت‌ها در چه سطحی از رشد قرار دارند.

سپس می‌تواند مهارت‌های عقب‌مانده از رشد را شناسایی کرده و درمان‌هایی خاص آنها برنامه‌ریزی کند.

منبع علمی این مقاله 

کاردرمانی تاخیر تکاملی | تاخیر تکاملی حرکتی

اختلال یکپارچگی حسی چیست؟ | درمان یکپارچگی حسی در کودکان

اختلال یکپارچگی حسی چیست؟ | درمان یکپارچگی حسی در کودکان از طریق کاردرمانی تخصصی

اختلال  یکپارچگی حسی چیست؟

تعریف اختلال بکپارچگی حسی

سیستم عصبی اطلاعات را از طریق حواس دریافت و پردازش می­کند.

به این فرایند یکپارچگی حسی می­گویند.

اختلال در یکپارچه­ سازی حسی بدین معناست که این فرایند به­درستی کار نمی­کند.

این حالت گاهی اوقات اختلال پردازش حسی یا SPD  نیز ­نامیده می­شود.

به عنوان مثال، اگر فرایند حس لامسه با اختلال روبرو شود،

ممکن است شخص نسبت به تماس فیزیکی واکنش شدید یا ضعیف نشان دهد.

اگر پردازش پیام­های حسی ماهیچه­ها دچار اختلال شود، ممکن است توانایی­های حرکتی نیز با اختلال روبرو گردد.

کودک مبتلا به اختلال یکپارچه سازی حسی ممکن است توانایی واکنش مناسب به نور یا صدا را نداشته باشد.

این اختلال ممکن است یک یا چند حواس را درگیر کند.

دکتر ای جین آیرس[۱]، چهره پیشتاز در بررسی این اختلال، این حالت را به یک ترافیک عصبی تشبیه می­کند که مانع از رسیدن اطلاعات حسی به مقصد مورد نظر می­گردد.

کودکان مبتلا به اختلال یکپارچگی  حسی، مشکل هوشی ندارند،

ولی اگر به آنها کمک نشود، این اختلال مانع از موفقیت تحصیلی آنها خواهد شد.

علاوه بر این ممکن است فشار ناشی از این شرایط به اضطراب، افسردگی یا مشکلات رفتاری ختم شود.

ممکن است علائم این اختلال با بیش­فعالی اشتباه گرفته شود و به همین علت معاینه صحیح کودکان به منظور مداوای صحیح آنها، بسیار حائز اهمیت است.

اختلال یکپارچگی حسی | درمان یکپارچگی حسی در کودکان

عوامل اختلال یکپارچگی حسی | درمان یکپارچگی حسی در کودکان

عوامل اختلال یکپارچگی حسی شناخته­ شده نیستند.

ممکن است عوامل محیطی و ژنتیکی هردو به این اختلالات منجر شود.

ملاحضات درمانی در یکپارچگی حسی

با  کاردرمانیمی­توان به کودک کمک کرد تا چالش­های پیش رویش را مدیریت کند.

شیوه اساسی درمان به این صورت است که کودک را با چالش­های حسی که به تدریج بر سختی آنها افزوده می­شود، روبرو کنیم.

سایر اقدامات درمانی نیز بسته به اهداف مدنظر کودک و والدینش مفید خواهد بود.

ملاحضات تکاملی اختلال یکپارچگی حسی | درمان یکپارچگی حسی در کودکان

اختلال یکپارچگی حسی ارتباط خیلی جدی با سایر مشکلات تکاملی ندارد.

نگاه به آینده کودکان دارای اختلال یکپارچگی حسی

اگر به کودکان کمک کنیم تا مشکلات حسی خود را مدیریت کنند، در این صورت با هیچ­گونه مشکل غیرقابل حلی روبرو نخواهیم شد.

البته بزرگسالانی که بیماری آنها تشخیص داده نشده یا مورد درمان قرار نگرفته ­اند،

احتمالاً در طول زندگی­شان با مشکلات ناشی از آن دست و پنجه نرم کرده و با کم­آموزی یا افسردگی روبرو شده­اند.

ممکن است بسیاری از اختلالات تکاملی عصبی بطور همزمان در فرد وجود داشته باشند ولی هرکدام نیازمند روش درمانی مختلفی است.

تصویر بالا همپوشانی این اختلالات را نشان می­دهد.

برای مشاهده سایر اختلالات لطفاً از لیست کشویی ( و مقالات)  استفاده کنید.

اختلال یکپارچگی حسی چیست؟| درمان یکپارچگی حسی در کودکان

اختلال یکپارچگی حسی (SID) با بقول معروف اختلال پردازش حسی (SPD)،

یک اختلال عصبی است که از ناتوانی مغز در یکپارچگی ­سازی برخی اطلاعات دریافتی از سیستم حسی بدن، ناشی می­شود.

دراین حالت شخص نسبت به رویدادهای عادی، واکنش شدیدی نشان می­دهد.

شدت و چگونگی عکس ­العمل در اشخاص مختلف، متفاوت است.

کودکان ممکن است فوق حساس باشند ( یعنی به محرک­ها واکنش شدید نشان دهند)

یا اینکه تقلیل حساسیت داشته باشند (یعنی به محرک­ها واکنش ضعیف نشان دهند)،

که این عامل می­تواند باعث اجتناب کودک از انجام یک فعالیت شود.

اشخاص ممکن است در یک، چند یا تمام اندام­های حسی خود مشکل داشته باشند.

شدت ابتلای برخی افراد آنقدر ضعیف است که به زحمت می­توان متوجه اختلال در آنها شد،

در حالی که برخی دیگر چنان از این نظرآسیب دیده­اند که در فعالیت­ های روزانه خود نیز با مشکل روبرو هستند.

علائم اختلال یکپارچگی حسی چیست؟

مشکلات متداول– مشکلاتی که ممکن است نشانه اختلال در پردازش اطلاعات مربوط به سیستم حواس هفتگانه باشد:

لامسه:

مشکلات مرتبط با حس لامسه:

حساسیت به بافت و برچسب البسه، بیزاری از شانه کردن یا شستشوی موها، عکس­العمل تند نسبت به تماس ناگهانی، حساسیت غیر عادی نسبت به گرما یا سرمای شدید.

بصری: مشکلات مرتبط با حسی بینایی:

دستپاچگی در محیط­های شلوغ (از نظر بصری)، تمرکز روی جزئیات ریز تصویر و از دست دادن کلیت آن، گم کردن مکرر محل نوشته­های تخته­ سیاه هنگام کپی­ برداری.

شنیداری: مشکلات مرتبط با حس شنوایی:

کم طاقت بودن در مقابل هرگونه صدا و اظهار اینکه صدا باعث گوش­درد یا سردرد او می­شود، یا اینکه به نظر می­رسد توانایی درک صوت را ندارد.

با شنیدن نامش پاسخی نمی­دهد.

زبانی: مشکلات مربوط به حس چشایی و بافتی:

ایرادگیر یا حساس به نوع غذا با اولیت­های غذایی مشخص و محدود.

علاقه احتمالی به لیسیدن، چشیدن یا جویدن اشیاء غیرخوراکی. بی­میلی به خمیردندان و مسواک زدن دندان­ها

اختلال یکپارچگی حسی | درمان یکپارچگی حسی در کودکان

بویایی: مشکلات مربوط به حس بویایی:

آشفته ­شدن با بوی غذا، بوی دستشویی یا بوی عطر، یا عدم توجه به بوی ناخوشایند و نامطبوع و یا عدم توانایی در تمیز دادن بوها و رایحه­ها از هم.

دهلیزی: مشکلات مربوط به حس حرکت:

اجتناب از وسائل و تجهیزات پارک بازی. ترس از ارتفاع. یا علاقه شدید به تجارب حرکتی خصوصاً از نوع سریع یا گردشی آن. هیجان طلبی.

حس وضعیت: مشکلات مربوط به حس وضعیت قرارگیری بدن:

مشکل در درک موقعیت بدن نسبت به سایر اشیاء و بی­دست و پا به نظر رسیدن و برخورد با اشیاء. قضاوت نادرست در مورد وزن یک شئ.

علاوه بر اینها، رفتارها و خصایص کلی بسیاری وجود دارند که با SID در ارتباط هستند،

مانند: آشفتگی، خشم، پرخاشگری، اعتماد به نفس پایین،
مشکل داشتن برای استراحت یا خواب و عدم هماهنگی با خود، دیگران و محیط.

عوامل اختلال یکپارچگی حسی | درمان یکپارچگی حسی در کودکان

به­ هم ریختگی­ های عصبی که به SID منجر می­شود، به سه طریق روی می­دهد:

مغز پیام­ها را دریافت نمی­کند، زیرا اتصال یکی  از نورون­ها قطع شده است؛

پیام­های حسی به صورت پایدار دریافت نمی­شوند؛

یا اینکه دریافت پیام­های حسی پایدار است ولی به شکل صحیح با سایر پیام­های حسی هماهنگ نمی­شود

و در نتیجه به خروجی­های حرکتی، گفتاری و احساسی نامطلوب منجر می­گردد.

نحوه تشخیص اختلال یکپارچگی حسی | درمان یکپارچگی حسی در کودکان

SID معمولاً در اوایل دوران کودکی یا بلوغ در افراد دیده می­شود ،
اما ممکن است در تمام طول زندگی شاهد آن باشیم.

سنجش افراد را می­توان به یک پزشک فیزیکی یا کاردرمان ماهر سپرد.

این سنجش معمولاً شامل آزمایشات استاندارد و مشاهدات ساختاری عکس­العمل ­ها است.

اطلاعات کسب شده از والدین و سایر متخصصین نیز به طور دقیق توسط  پزشک تجزیه و تحلیل می­شود.

درمان اختلال یکپارچگی حسی چیست؟|درمان یکپارچگی حسی در کودکان

راه درمان اصلی این اختلال، معالجه یکپارچگی حسی است که توسط متخصص کاردرمانی انجام می­شود

. این معالجه از چهار اصل پیروی می­کند

• چالش­های کاملاً مناسب( کودک باید بتواند با موفقیت چالش­هایی را که با فعالیت­های بازی­گونه به وی ارائه شده، انجام دهد.)
• تطبیق دادن عکس­العمل ( کودک با استراتژی­های جدید و مفید، رفتار خود را با چالش­های ارائه شده تطبیق می­دهد.)
• درگیری فعال ( کودک تمایل به انجام فعالیت­ها دارد، زیرا آنها را سرگرم­کننده می­بیند.)
• راهنمایی کودک ( برای شروع فرایند درمان، اولویت­های کودک در همان جلسه در نظر گرفته می­شود.)

هدف، انگیزه دادن و ایجاد تغییرات است به گونه­ای که سیستم عصبی بتواند اطلاعات حسی را پردازش کند،

اما باید توجه داشته باشیم که فشار بیش از حد باعث دلزدگی فرد یا خستگی حسی خواهد شد.

می­توان از یک ”رژیم حسی“ نیز بهره گرفت،

یعنی یک برنامه با فعالیت­های روزانه­ای که هدف آن بالا بردن حس نیاز در سیستم عصبی فرد باشد.

1. A. Jean Ayres

منیع این مطلب 

اختلال یکپارچگی حسی | درمان یکپارچگی حسی در کودکا