بایگانی برچسب برای: متخصص گفتاردرمانی

ماهر روانشناس و عضو رسمی سازمان نظام روانشناسی و مشاوره ایران در گفت‌وگو با خبرنگار حوزه ازدواج و خانواده گروه اجتماعی باشگاه خبرنگاران جوان، درباره تشخیص اختلال ADHD یا بیش فعالی گفت: اختلال بیش فعالی تا بزرگسالی می‌تواند ماندگار باشد و آسیب‌های زیادی به عملکرد تحصیلی، شغلی، اجتماعی، جنسی و بسیاری کارکرد دیگر بگذارد. بنابراین هر چه زودتر این اختلال تشخیص داده شود، بهتراست.

وی افزود: در حال حاضر میانگین سن تشخیص اختلال ADHD (بیش فعالی) حدود ۶ سال و در موارد حاد تر، حدود ۴ و نیم سالگی است.

این روانشناس تصریح کرد: اختلال بیش فعالی ۷۰ تا ۸۰ درصد از شرایط ژنتیکی نشات می‌گیرد، بنابراین ژنتیک حرف اول را در اختلال بیش فعالی می زند. براساس گفته  دکتر میلر و همکارانش از دانشگاه کالیفرنیا،  اگر ژن آن قدر تاثیرگذار باشد، قطعا با بررسی علائم این اختلال در والدین و تطبیق آن با خصوصیات نوزاد می توان این اختلال را زیر ۱ سالگی تشخیص داد. این تیم تحقیق، با بررسی بسیاری از نوزادان متوجه شد، در صورت وجود سابقۀ خانوادگی بیش فعالی و نقص توجه در خانواده درجه اول (پدر، مادر، خواهر و برادر) ابتلا به این اختلال در نوزاد  بالا است.

خصوصیات کودکان بیش فعال

ماهر درباره اولین خصوصیت کودکان بیش فعال گفت: از علائم بیش فعالی در کودکان این است که خیلی زود حواس نوزاد پرت می شود و به یک موضوع خاص توجه ندارد و با کمی تمرکز زود خسته می شود.

این روانشناس درباره یکی از خصوصیات دیگر بیش فعالی گفت: کودک نمی تواند یک جا بند شود، مدام بی قرار است و دوست دارد از آغوش مادرش رها شود.

وی گفت: کودک رفتارهای پیش‌بینی نشده زیادی دارد و با سماجت خاصی مدام می خواهد اشیای اطرافش را تصاحب کند. این کار کودک می‌تواند خیلی خطرناک باشد.

سه مدل متفاوت اختلال بیش فعالی و نقص توجه در کودکان

ماهر نوع اول اخلال در کودکان را نقص توجه دانست و گفت: این گروه عمدتا خیلی زود از خواندن و نوشتن یا هر فعالیتی که نیاز به توجه و تمرکز دارد خسته و کلافه می شوند و موقع نشستن و انجام دادن تکالیف مدام این پا و آن پا می کنند و تکان می خورند.

وی ادامه داد: کودکان، فعالیت‌های عملی و حرکتی را به فعالیت‌هایی که نیاز به توجه و تمرکز دارد، ترجیح می‌دهند. انجام بازی‌هایی مثل پازل برای آن‌ها سخت و بیشتر به بازی‌هایی مثل لگو علاقه دارند. به تنهایی و به صورت خودکار تکالیفشان را انجام نمی‌دهند و معمولا نیاز است که خانواده به آن‌ها ساختار دهند و مدیریتشان کند. درکی از زمان ندارند، دقیقه نودی هستند. کارهایشان را نصفه رها می‌کنند و سر کلاس معمولا حوصلشان زود سر می‌رود و خسته می‌شوند.

این روانشناس افزود: این افراد چند دقیقه اول را با معلم همراه هستند و بعد به خیالپردازی می‌پردازند و یا با یک چیزی بازی می‌کنند، یا با کنار دستیشان پرحرفی می‌کنند. این افراد با کوچکترین محرکی، حواسشان از کاری که درحال انجام آن هستند، پرت می‌شود.

وی تاکید کرد: معلم‌ها اصولا شکایتشان از این گونه افراد این است که خیلی بی دقت و حواس پرت هستند، در دیکته یک سری اشتباهاتی مثل حرف جا انداختن، نذاشتن نقطه یا دندونه و … دارند، معمولا دست خط بدی دارند، زیرا فقط می‌خواهند هول‌هولکی بنویسند که کار تمام شود. در عین حال خیلی باهوش هستند و مطالب را زود یاد می‌گیرند و به همین خاطر تکرار مطالب از طرف معلم آن‌ها را خسته می‌کند. معمولا این افراد شلخته و بی نظم هستند و وسایلشان را زیاد جا می‌گذارند و یا گم می‌کنند.

ماهر درباره نوع دوم افرادی که پیش فعالن هستند، گفت: این افراد معمولا جنب و جوش زیادی دارند، یک جا نمی‌مانند و آرام و قرار ندارند، انگار به یک موتور در حال حرکت وصل هستند. مقاوت بالایی در مقابل خوابیدن دارند و دوست دارند شب‌ها بیدار بمانند. از در و دیوار بالا می‌روند، آسیب‌های فیزیکی و زخم و کبودی زیادی بخاطر همین جنب و جوش روی دست و پاهایشان است.

وی خاطرنشان کرد: آستانه تحمل این افراد پایین و رعایت نوبت یا ایستادن در صف خیلی برایشان سخت است. پر حرف هستند و مدام وسط حرف دیگران می‌پرند و نمی‌گذارند طرف مقابل حرفش را تمام کند. این افراد در مهارت‌های اجتماعی تمایل دارند در بین همسالانشان رئیس یا رهبر باشند.

ماهر گفت: نوع سوم، ترکیب نقص توجه و بیش فعالی است. این نوع علائمی که دربالا ذکر شد را شامل می‌شود و بیشتر افرادی که ADHD دارند جزو این دسته هستند.

این روانشناس افزود: بچه‌هایی که در دوران کودکی تشخیص ADHD در موردشان داده می‌شود، در دوران نوزادی هم علائمی مانند وزن پایین در زمان تولد، بد غذا و بد خواب بودن را داشتند به این معنی که با تغییرات، دیر سازگار می‌شدند. معمولا قبل از ۱۲ ماهگی راه می افتند و مدت سینه خیز رفتن و چهار دست و پا راه رفتنشان خیلی کوتاه است. به لحاظ گفتاری هم جلوتر از بقیه کودکان هستند و در یک سالگی می‌توانند جمله گویند.

ماهر گفت: اختلال بیش فعالی و نقص توجه، رابطه بسیار تنگاتنگی با اختلالات جدی روانپزشکی، خشونت، ترک تحصیل، اعتیاد، سوء مصرف مواد و الکل، اختلالات یادگیری و کلی مشکل دیگر را به همراه دارند؛ بنابراین بسیار تاکید می‌شود که نسبت به وجود این اختلال در خود یا فرزندانتان یقین حاصل کنید. با یک تست ساده و یا با یک ویزیت روانپزشکی وجود این این اختلال را می‌توان تشخیص داد و برای درمانش اقدام کرد.

در گفت‌وگو با خبرنگار حوزه بهداشت و درمان گروه علمی پزشکی باشگاه خبرنگاران جوان؛ اظهار کرد: لکنت زبان نوعی اختلال گفتاری است که مشکلاتی را در برقراری ارتباط پیوسته و روان همراه با سرعت مناسب ایجاد می‌کند. در واقع لکنت عبارت است از تکرار، کشش و یا قفل شدن غیرارادی کلمه و یا بخشی از آن که فرد قصد بیان آن را دارد.

وی بیان کرد: والدین معمولا برای بیان درست کلمات، با رفتارهایی مانند پلک زدن، شکلک درآوردن، لرزش فک، لب‌ها و یا کج کردن سر، تغییراتی در سر و گردن ایجاد می کنند.

چرا کودک من لکنت دارد؟

وی  ادامه داد: واقعیت آن است که لکنت زبان بر اساس متغیرهایی مانند عوامل ژنتیکی و محیطی که تأثیری متقابل بر هم دارند، رخ می دهد. بعضی کودکان زمینه آسیب‌پذیری موروثی در ابتلا به لکنت دارند. در این بین هر چند اضطراب و تنش، باعث تشدید لکنت می‌شود اما به نظر نمی‌رسد که در ایجاد آن نقشی موثر داشته باشد.

وی افزود: عوامل بروز این اختلال کاملاً با عواملی که سبب تداوم و وخامت آن می‌شود، متفاوت است.

آیا لکنت می‌تواند پس از یک حادثه غیر منتظره یا ضربه ناگهانی شروع شود؟

وی تشریح کرد: در اغلب موارد شروع لکنت زبان مانند روند بهبودی آن تدریجی است،  لکنت به ندرت پس از یک ضربه ناگهانی شروع شده و بیشتر کودکانی که حوادث یا ضربه‌های غیرمنتظره را تجربه می‌کنند به این عارضه مبتلا خواهند شد.

لکنت به طور معمول در چه زمانی شروع می‌شود؟

وی تصریح کرد: شروع لکنت به طور شایع در سنین ۲ الی هفت سالگی اتفاق می افتد، معمولاً بعد از ۱۲ سالگی ابتلا به لکنت زبان، مگر در مواردی که سانحه مغزی جدی اتفاق افتاده باشد، دیده نمی شود، همچنین لکنت در زمانی که کودک با سرعت زیاد در حال یادگیری زبان است به شکل تدریجی شروع می‌شود.

  مداخلات والدین باعث تشدید لکنت زبان می‌شود

وی اظهار کرد: کامل کردن جملات کودک، دستپاچه کردن و وادار کردن او به تکمیل جملات، قطع کردن نابجای گفتار، انتقاد مکرر و اصلاح تلفظ صداها و کلمات، شتاب زدگی در زندگی روزمره، درخواست این که در حضور دوستان، بستگان و یا همسایه ها چیزی را تعریف کند همگی باعث تشدید لکنت کودکان خواهد شد.

پیش آگهی لکنت زبان و سیر آن چگونه است؟

او ادامه داد: به طور کلی ۵۰ تا ۸۰ درصد کودکان مبتلا به لکنت هستند و البته در بیشتر موارد خفیف آن خود به خود بهبود پیدا می‌کند. از میان کودکانی که لکنت زبان‌ آن ها تا بزرگسالی ادامه دارد، فقط یک سوم لکنت ها موفقیت‌های شغلی و تحصیلی‌ آن ها را تحت تأثیر قرار خواهد داد، البته در سنین دبستان ممکن است کودک دچار اشکال در برقراری ارتباط با همسن و سالان شود و مشکلات تحصیلی بر اثر اجتناب از صحبت کردن در کلاس به سراغ او بیاید.

اویار حسینی افزود: اگر کودک در محدوده سنی پیش دبستانی است و لکنت او به تازگی شروع شده، احتمال موفقیت و بهبودی او بیشتر است؛ اما در کودک دبستانی که مدتی زیاد به این اختلال دچار شده است، بازگشت روانی گفتار به طور کامل و به حالت طبیعی با احتمال کمی همراه است، بنابراین شناسایی و مداخله زود‌رس در این اختلال اهمیت زیادی دارد.