ناروانی طبیعی گفتار در سنین دو تا پنج سالگی و به علل مشخصی چون

محدودیت واژگان کودک ایجاد می‌شود به لکنت تبدیل نمی‌شود.

تکرار کلمه‌ای به صورت ناآگاهانه توسط کودک که گفتار روان

وی را دچار اختلال می‌کند ناروانی در گفتار خوانده می‌شود.

ناروانی گفتاری اقتضای سن کودکان در سنین ۲ تا ۵ سال است.

محدودیت واژگان کودک و عدم دسترسی و ضعف کودک به اصول نوشتاری و گفتاری

باعث تکرار کلمات گفتار در کودک می‌شود که ناروانی را به وجود می‌آورد.

ناروانی طبیعی در صورت برخورد مناسب و معقول والدین و خانواده با کودک به لکنت تبدیل نمی‌شود.

برچسب لکنت زبان به کودکی که دچار ناروانی طبیعی است باعث می‌شود کودک برای خروج از وضعیت

ناروانی طبیعی تقلاها و کوشش‌های نابجایی داشته باشد که در صورت عدم تسلط برگفتار، به لکنت تبدیل می‌شود.

 

ویژگی‌های ناروانی طبیعی گفتار :

 

تکرار در سطح کلمه،

ناآگاهی کودک از تکرار کلمات،

تعداد کم تکرار کلمات

و عدم استرس و نگرانی در نگاه و بیان کلمات

از ویژگی‌های ناروانی طبیعی است.

 

 

البته از هر تکرار و ناروانی نیز نباید به آسانی گذشت، برای طبیعی بودن ناروانی شاخص کمی وجود دارد

که حدود ۳ تا ۵ درصد ناروانی در گفتار طبیعی تعریف و در غیر این صورت لکنت خوانده می‌شود.

افرادی که دچار ناروانی طبیعی هستند برای پیشگیری از تبدیل به لکنت به یک مرکز گفتار درمانی مراجعه کنند.

همکاری والدین و عدم فشار به کودک نکته مهم و تأثیرگذار در درمان ناروانی است.

برچسب‌ها و انگ‌هایی که خانواده و جامعه به این کودکان می‌زنند می‌تواند

سبب لکنت و یا گوشه‌گیری فرد و کم شدن انگیزه برای بهبودی شود.

 

۳۵ نکته مشاوره‌ای برای کودکان دارای ناروانی طبیعی گفتار

 

1. کودک نباید از مشکلش آگاه شود زیرا سعی می‌کند بهتر صحبت کند و مشکلش تشدید می‌شود.

 

• حرف کودک را قطع نکنید.

 

• جمله کودک را کامل نکنید.

 

• از گفتن کلماتی از قبیل ، فکر کن ، صبر کن ، نترس عزیزم ، آهسته حرف بزن ،… خوداری کنید.

 

• مراقب حالات چهره تان باشد زیرا کودک به سرعت متوجه می‌شود.

 

• موقعی که کودک‌تان خوب صحبت می‌کند او را تشویق کنید و به ناروانی‌های کودک به هیچ عنوان توجه نکنید.

 

• ارتباط چشمی‌تان را حفظ کنید و هنگام وقوع ناروانی نگاه‌تان را به زیر نیندازید.

 

• در مکانی که کودک حضور دارد درباره ی مشکلش به هیچ عنوان صحبت نکنید، حتی آهسته.

 

چگونه با دانش‌آموز دارای لکنت رفتار کنیم

 

• اطرافیان کودک رفتارهای خود را کنترل کنند و رفتاری از خود نشان ندهند که کودک نسبت

به گفتارش حساس وآگاه شود(ایرادهای مکرر،مقایشه با کودکان دیگر،به کاربردن کلماتی مانند کن بعدا حرف بزن،عجله نکن،نترس عزیزم…)

 

• هیچ وقت در جریان گفته کودک صحبت او را قطع نکنید بلکه منتظر باشید گفتارش را خودش به پایان برساند.

اگرهمراه با ناروانی هم باشد هیچ واکنش حرکتی ازخود نشان ندهید که به کودک آگاهی دهیم که گفتارش مشکل دارد.

حتی نگاه کردن والدین درحالت روانی یا ناروانی گفتار باید یکسان باشد.

 

• هرگز کودک را مورد تمسخر و سرزنش قرار ندهید. از کلمه لکنت یا هر کلمه دیگری برای توضیح نحوه

گفتار کودک نباید استفاده کنند چون اگرکودک این مسئله را بفهمد متوجه می‌شود که خوب نیست این طور صحبت کند.

 

• با اضطراب و نگرانی به کودک نگاه نکنید از اینکه نحوه ی صحبت کردن کودک به دلخواه شما نیست

متاسف نباشید پس وقتی کودک‌تان سعی می‌کند به طریقی بدون گیرهای عادی

صحبت کند و موفق نمی‌شود حسرت نخورید و او را سرزنش نکنید.

 

• اگر در مورد نحوه ی صحبت کردنش و اینکه درست حرف می‌زند یا نه

سوال پرسید به او اطمینان بدهید که درست حرف می‌زند و اشکالی ندارد.

 

 

 ۲٫  استرس و هیجان را از کودک دور کنید:

 

• عدم مشاجره و مشکلات خانواده جلوی کودک.

 

• از دیدن فیلم و بازی‌های وحشتناک توسط کودک جلوگیری کنید.

 

• کودک را از چیزی نترسانید ، مثل حیوانات ، موجودات خیالی ، غول ، گربه ، بابا….

 

• از هر گونه زندانی کردن یا محبوس کردن در اتاق،حمام… یا تنها گذاشتن کودک در خانه ای خودداری کنید.

 

• وقتی کودک به هیجان می آید تا چیزی را برای تعریف کند سعی کنید مکث و وقفه ای ایجاد کنید

تا از هیجانش کم شود ، مثلا بگویید یک دقیقه صبر کن تا گاز را خاموش کنم.

 

• در اتاق خواب کودک چراغ خواب روشن کنید.

 

• دقت کنید اگر در اتاق شی وجود دارد که از سقف آویزان شده و ایجاد سایه روی دیوار کرده جای آن را عوض کنید.

 

• سخت‌گیری های بیش از حد مادر باعث ایجاد اضطراب در کودک می‌شود، که منجر به تشدید لکنت می‌شود.

 

• در طول روز کودک‌تان را به دفعات در آغوش بگیرید و به او محبت کنید.

 

• از تنبیه بدنی به هیچ عنوان استفاده نکنید

 

• موقعی که کودک کار خوبی انجام می‌دهد او را تشویق کنید و اگر کار بدی انجام داد

به صورت محروم کردن مثلا از بازی مورد علاقه باشد.

 

• اگر کودک ساعت خاصی از خواب بیدار می شود، مادر می تواند چند دقیقه ای قبل از بیدار شدن

او در کنارش بخوابد تا هنگام بیدار شدن ، مادر را در کنارش ببیند.

 

• در موقع هیجان های خوشایند نیز ممکن است ناروانی رخ دهد، شما می‌توانید موقعیت‌هایی که قرار است

کودک در آن قرار گیرد را زودتر برایش توضیح دهید تا از شدت هیجان در آن موقعیت کاسته شود.

مثلا اگر قرار است کودک‌تان در یک جشن تولد شرکت کند

برایش از قبل همه اتفاقات را توضیح دهید و یا موقعیتی مشابه را برایش ایجاد کنید.

 

• سعی کنید کودک‌تان را دو روز در هفته به پارک ببرید.

 

 

 

      ۳٫ آهنگین صحبت کردن:

 

• سرعت گفتارتان را کاهش دهید.

 

• در صحبت کردن لحن آهنگین بکار برید.

 

• کتابهای داستان را به صورت آهنگین برایش بخوانید و گاهی از او بخواهید آن را تکرار کند.

 

• با هم زیاد شعر بخوانید.

 

۴-خانواده باید از هرگونه رفتاری که حاکی از احساس گناه،نابودی،شرمساری،

وحشت،بی لیاقتی،ترس،اضطراب و اجتناب است، خودداری کند و بداند که

اینها باعث ایجاد فشارعاطفی روی کودک و افزایش ناروانی او خواهد شد.

 

۵- والدین باید یک نوع بی توجهی نسبت به ویژگی گفتار کودک نشان بدهند.

 

۶- خانواده باید سعی کند میزان ارتباط گفتاری خود را از طریق تعریف قصه داستان

با نظم وآهنگ و به صورت آرام وشمرده ای افزایش دهد.

(داستان ترسناک ومهیج نباشد.به صورت گفتار محاوره ای تعریف شود.)

 

۷- متناسب با توانایی های کودک به اومسئولیت بدهید ودر قبال انجام موفقیت آمیز این مسئولیت کودک را تشویق کنید.

 

۸- والدین در حضور دیگران ازتوانایی ها واستعدادهای کودک تعریف کنند

و ازبیان ومعرفی و ناتوانایی های کودک جدا خودداری کنند.

 

لکنت زبان و نقش تغذیه، ژن‌ها و سایر عوامل

 

 

۱۰- والدین هرگز نباید گفتار کودک را تقلید کنند یا در مقابل ناروانی‌های کودک بخندند.

به دیگران نیزاین اجازه را ندهند.تذکر دادن به دیگران هم نباید در حضور کودک انجام شود.

 

۱۱- شرایطی مهیا کنید که کودک دارای ناروانی طبیعی گفتار با همسالانش بیشتر تماس داشته باشد و

او را تشویق(نه اجبار)کنید با بچه ها در این موقعیت‌ها صحبت کند.

 

۱۲-  درم ورد برتری طرفی و غلبه یک دست یا یک پا بر دست یا پای دیگر والدین خواسته خود را به کودک تحمیل نکنند.

 

۱۳- شرایطی را مهیا کنید که کودک بتواند به طرز صحیح انرژی بدنی خود را تخلیه کند(مثل پارک رفتن ، ورزش کردن)

 

۱۴-  فشار زمانی را از روی کودک بردارید، عجله نداشته باشید که کودک در مدت زمان کوتاهی

کاری که به او تحویل داده شده انجام دهد و صحبتش را تمام کند.

 

۱۵-  در مقابل صحبت کردن کودک از خود بی حوصلگی و تنبلی نشان ندهید.

 

۱۶- هرگز کودک را وادار به صحبت کردن، شعر خواندن و تعریف  داستان در جلوی جمع نکنید.

به شرطی که کودک دارای ناروانی طبیعی گفتار خودش تمایل به این کار داشته باشد.

 

۱۷- مهارت‌های زبانی خزانه واژگان و حافظه شنیداری کودک را از طریق کارت سریال ها افزایش دهید.

 

۱۸- در هنگام صحبت کردن با کودک از جملات طولانی ، پیچیده استفاده نکنید. تلاش کنید سرعت گفتارتان زیاد نباشد.

 

۱۹- کودک دارای ناروانی طبیعی گفتار را کمتر مورد سوال قرار دهید، خصوصا روزهایی که لکنت بیشتر است

 

 

۲۰- هر روز ۱۰ دقیقه برای بازی با کودک اختصاص دهید.

 

۲۱- از موقعیت‌هایی که موجب گیر وناروانی او می شود یادداشتی تهیه کنید و از

مجبور کردن کودک به صحبت در آن موقعیت نامطلوب خودداری کنید.

 

۲۲- وقتی کودک می‌خواهد صحبت کند شهامت او را از بین نبرید.

 

۲۳- بدون وارد آوردن فشار به اعضای خانواده در خانه محیطی آرام فراهم آورید

 

۲۴- با کودک به طور ملایم و با مکث‌های به جا وبدون شتاب صحبت کنید البته نه آرام که مثل این باشد

که صدای خود را می‌کشید یا وزن و آهنگ گفتارتان را از دست بدهید گاهی نیز عمدا در کلام‌تان تکرار داشته باشید

تا کودک دارای ناروانی طبیعی گفتار  فکر کند بزرگ‌ترها نیز در گفتارشان گاهی گیر و تکرار دارند.

 

۲۵- کودک را در بهترین شرایط بدنی نگه دارید بیماری به احتمال زیاد موجب افزایش تکرار و گیر کودک خواهد شد.

 

۲۶- بچه ها گاهی فقط می‌خواهند با بزرگ‌ترها صحبت کرده و ارتباط برقرار کنند(مثل همه ما)

پس بدون توجه و فکر قبلی شروع به صحبت می‌کنند،  پس اگر نتوانستند صحبت کنند:

 

الف)می‌توان با سوال ساده به فکر او جهت داد.

 

ب)مدت زمانی به او فرصت بدهید اگر نتوانست در کمال خونسردی و به

آرامی کلمه مورد نظر را به او یادآوری کنید و با عجله داخل حرفش نپرید.

 

۲۷- پس از اینکه کودک حرفش را زد با آرامش و بدون عجله با به کار بردن تعدادی ازهمان لغات خودش

به او پاسخ دهید.مثال: کودک:من آن خرگوش را دید دید دیدم.شما:آها،بله تو خرگوش را دیدی او زبل و با نمک است.

 

۲۸-حداقل روزی ۵دقیقه به بازی همراه با صحبت آرام با کودک خود اختصاص دهید.

 

۲۹-اگر شما مشغول کاری هستید که احتیاج به تمرکز دارید و در همان زمان کودک شروع به صحبت می‌کند

برایش توضیح دهید که اکنون نمی‌توانید چشم از کار خود بردارید ولی به او گوش می‌دهید.

 

۳۰-اگر خستگی در کار کودک دارای ناروانی طبیعی گفتار اثر دارد ترتیبی دهید تا او به اندازه کافی استراحت کند.

 

۳۱-اگر می‌بینید کاهش سرعت در امور خانواده به کودک شما کمک می‌کند

پس واجب است شیوه و روش خود را آرام‌تر کنید.

توجه و اختصاص دادن زمان کافی برای شنیدن حرف‌هایش احتمالا سبب می‌شود

احساس بهتری درباره گفتار خود داشته باشد و حس کند برای والدین با ارزش و مهم است.

 

۳۲-سعی شود در منزل نوبت رعایت شود. همچنین کودکی که ناروانی طبیعی گفتار دارد باید نوبت را رعایت کند.

 

۳۳-می‌توان زمانی که احساس می‌شود کودک در گفتارش دچار گیر شده حواس او را از گفته‌اش پرت کرد.

 

۳۴-سعی کنید با این کودک خود همانند سایر فرزندان خود رفتار کنید.

 

۳۵-به تغذیه کودک دارای ناروانی طبیعی گفتار توجه کنید در صورتی که فکر می‌کنید مواد غذایی خاص (مثلا طبع سرد)

روی افزایش ناروانی یا لکنت اثر دارد به طور موقت این موارد را با سایر خوراکی‌ها جایگزین کنید.